Türkiye antibiyotik kullanımında risk altındaki ülkeler arasında

Bilim insanları, dünya genelinde ciddi bir sağlık sorunu olarak belirtilen antibiyotik kullanım sıklığı için hızla tedbir alınması gerektiğini belirtiyor. Kullanım sıklığında Avrupa’da ilk sırada yer alan Türkiye, risk altında olan ülkeler arasında gösteriliyor.

Sağlık Bakanlığı Türkiye Tıbbi Cihaz ve İlaç Kurumu Başkan Yardımcısı Hakkı Gürsöz, gereksiz antibiyotik kullanımının tüm dünyada çok ciddi bir sağlık sorunu olduğunu belirtti.

İlaç kullanımına ilişkin verilerin kutu bazında yapılmasının gerçekci değerler ortaya koymadığını ifade eden Gürsöz, geçen yıl eczanelerden 1 milyar 700 milyar kutu ilaç satıldığını söyledi. Buna göre bir kişinin yılda 23 kutu ilaç tükettiğini dile getiren Gürsöz, “Ancak, bu bilimsel bir kriter değil. Çünkü, kişi kutunun içinden birkaçını kullanıp, gerisini atmış olabilir” dedi.

Gürsöz, artık bu hesaplamanın Dünya Sağlık Örgütü’nün yaptığı şekilde farklı bir yolla yapıldığını anlatarak, “İlacın içerikleri, dozları, miligramları ile beraber formül ediliyor ve birime çevriliyor. Kişinin kaç birim ilaç tükettiğine bakılıyor. Bu bilimsel ve karşılaştırılabilir bir yöntem” diye konuştu.

“Türkiye, antibiyotik kullanımında Avrupa birincisi”

Verilerin artık bu yolla toplandığını anlatan Gürsöz, Türkiye’de ilk kez bu yıl için antibiyotiklerde bu hesaplamanın yapıldığını bildirdi. Gürsöz, bunun antideprasanlarda ve solunum sistemi ilaçlarında uygulanacağını belirterek, bu şekilde Türkiye’nin ilaç kullanım gerçeğini ortaya koyabileceklerini vurguladı.

Çalışmadan çok çarpıcı sonuçlar elde edildiğinin altını çizen Gürsöz, şu bilgileri verdi:

“Ülkemizde bir kişi günde 42 birim antibiyotik tüketiyor. Bu rakam, Hollanda’da 14 birim seviyesinde. Bir Türk vatandaşı günde, Hollandalı bir kişiden 3 kat fazla antibiyotik tüketiyor.

Biz bu değerle, Avrupa’da kişi başına günde kullanılan antibiyotik birimi hesaplamasında 40 ülke arasında birinci sıradayız. Yani, en çok Türkiye’de tüketiliyor. Bizden sonra, Yunanistan geliyor. Orada’da bu rakam 35 birim. Kuzey Avrupa ülkelerinde bu rakamlar en çok düşük seviyelerinde. En az antibiyotik kullanımı ise 13 birimle Estonya yer alıyor.”

Gürsöz, kuzeyden güneye indikçe antibiyotik kullanımının arttığının belirlendiğini dile getirerek, “Batıdan doğuya geldikçe antibiyotik kullanımı artıyor” dedi.

Türkiye’de antibiyotik kullanımında güney iller birinci sırada

Bu verilerden hareketle antibiyotik kullanımının en sık ve en az olduğu illerin tespit edildiğini aktaran Gürsöz, iller içinde en fazla Güneydoğu ve Doğu Anadolu illerinde antibiyotik kullanıldığının saptandığını söyledi.

Gürsöz, farkındalığın artırılması ve kullanım oranlarının çok olmasının neden kaynaklandığının tespit edilebilmesi amacıyla Gaziantep’ten başlayarak bir çalışma başlatıldığını bildirdi.

İlde, eczacılar, aile hekimleri, uzman hekimler ve diğer çalışanlarla biraraya geldiklerini ve neler yapılabileceği konusunda fikir alışverişinde bulunduklarını ifade eden Gürsöz, antibiyotik kullanım sıklığında eğitim seviyesi, sosyal ve kültürel etkenler ile ekonomik faktörlerin etkili olduğunu tespit ettiklerini aktardı. Gürsöz, hastaların antibiyotik almadan iyileşmeyeceğine ilişkin tutum ve davranışlarının kırılması gerektiğinin altını çizerek, bunun için eğitimin şart olduğunu vurguladı.

Antibiyotik kullanım sıklığı en az olan ilin Artvin olduğunu anlatan Gürsöz, genel olarak Türkiye genelinde kullanım sıklığının çok yüksek olduğuna işaret etti.

Türkiye, risk altında ülkelerin başında geliyor

Gürsöz, gereksiz antibiyotik kullanımının gelecekte ciddi halk sağlığı sorunu olacağını ifade ederek, şöyle devam etti:

“Türkiye’de antibiyotik sıklığı oldukça yüksek. Bu, ciddi bir sorun ve hemen tedbir alınması gerekiyor. Çünkü, basit bakterilere karşı bile direnç gelişiyor. Gelecek 5-10 yıl içinde, önlem almadığımız takdirde antibiyotikle tedavi edibilinen basit enfeksiyonlarda bile çaresiz kalınacak.

Dünyada uzun yıllardır yeni bir antibiyotik keşfi yok. Mevcut tüm antibiyotiklere dirençli bakteri formları hastalara bulaşmaya ve öldürmeye başladı. Çok ciddi bir tehdit bu. Türkiye’de antibiyotik kullanımında ciddi oranlar olduğu için bu riske maruz kalabilecek ülkelerin başında geliyor. Tedbir almazsak, 5-10 yıl gibi yakın gelecekte hiçbir şekilde tedavi edemediğimiz, hastaları kaybettiğimiz ciddi ölümcül enfeksiyonlar baş gösterecek. Yüzyıllık mucize olan ‘antibiyotikte sona gelindi’ diyebiliriz.”

Gürsöz, eş dost tavsiyesiyle hekime danışmadan antibiyotik kullanılmamasının altını çizerek, sağlıklı bir gelecek için bilinçli, doğru ve dozunda ilaç kullanılması gerektiğini vurguladı.