AIDS aşısı için yeni umut

Nature’da yayınlanan çalışmada araştırmacılar, primatlar için geliştirdikleri aşının, primatlarda AIDS’e neden olan SIV (simian immunodeficiency virus) enfeksiyonunu %80 oranında engellediğini, enfekte olan primatlarda ise virüsün hayvanların kanında beklenen daha düşük düzeylerde bulunduğunun tespit edildiğini duyurdular.

Rhesus maymunları (Macaca mulatta) ile çalışan araştırmacılar, temelde SIV genlerini içerek şekilde genetik olarak değiştirilmiş bir “birincil” virüsten ve altı ay sonra aynı genleri eksprese eden bir başka virüs ile gerçekleştirilen rapel uygulamasından oluşan farklı aşılar kullanmışlar. Araştırmacılar, rapelden altı ay sonra deneyde kullanılan maymunları aşı üretmek için kullanılandan farklı bir SIV suşu ile enfekte etmişler. Bu aşamada özellikle maymunların güçlü bir immün yanıt oluşturmakta zorlandığı bir SIV suşu tercih etmişler.

Çalışma sonunda, aşı ile immünizasyon sağlanmayan hayvanların 4’te 3’ünün SIV enfeksiyonuna yakalanırken, geliştirilen aşılar içerisinden en başarılı olan versiyonu alan hayvanlardan sadece %12’sinin enfekte olduğu tespit edilmiş. Denekleri birer hafta ara ile SIV’ye maruz bırakmaya devam eden araştırmacılar, aşılanan hayvanların çoğunun sonuçta enfekte olduğunu gözlemlemişler. Bununla birlikte, geliştirdikleri içerisinde en iyi performansı gösteren aşının SIV’ye ilk maruz kalmada oluşabilecek enfeksiyonu %80’e yakın oranda azalttığını hesaplamışlar.

Başarılı ilk çalışma olmasa da sonuçlar önemli

Bu, benzer çalışmalarda elde edilen ilk olumlu sonuç değil. Daha önce, yine ABD’li bir grup bilim adamı, geliştirdikleri deneysel aşının bir tür HIV taşıyan maymunlarda enfeksiyonu bir yıldan fazla bir süre boyunca kontrol altında tutabildiğini ve deneklerde enfeksiyon belirtilerinin zaman içinde azalarak yok olduğunu rapor etmişlerdi.

Nature tarafından yapılan haberde Ewen Callaway, bu çalışma ile elde edilen sonuçların önemli olduğunu ve bilim insanlarının daha önce gerçekleştirilmiş olan çalışmalardan elde edilen sonuçları bu çalışmadan elde edilenler ile birleştirerek HIV virüsü için etkin bir aşıya ulaşılabileceklerini ifade ediyor.