Akılcı ilaç kullanımı araştırması sonuçlandı

Abdi İbrahim, toplum sağlığı ve Türk ekonomisi açısından önem taşıyan bilinçsiz ilaç kullanımı konusunda, toplumsal farkındalık düzeyini artırmak amacıyla 100. kuruluş yıldönümünde başlattığı ‘’Akılcı İlaç Kullanımı’’ kampanyasına devam ediyor.

Abdi İbrahim, “Akılcı İlaç Kullanımı” Kampanyası’yla ‘İlacın doktorun önereceği doz ve sürede, eczacıya danışılarak kullanılması’ gerekliliğine dikkat çekiyor.

Abdi İbrahim’in, “Doktorculuk Oynamayın Bilinçsiz İlaç Kullanmayın” sloganı ile başlattığı “Akılcı İlaç Kullanımı” kampanyası kapsamında, Abdi İbrahim çalışanları tarafından 62 ilde 10 bin 500 kişiyle yapılan araştırmanın sonuçları açıklandı.

Akılcı İlaç Kullanımı projesinin ikinci yılında tüm çalışanları projeye dahil ederek, Türk ilaç sektörünün bu konudaki en geniş kapsamlı araştırmasının altına imza atan Abdi İbrahim, ülkenin akılcı ilaç kullanımı bilinç haritasını çıkardı.  Hayata geçen proje kapsamında tüm Abdi İbrahim çalışanları, Türkiye genelinde bilinçli ilaç kullanımına yönelik farkındalık yaratarak Türkiye’de ilaç kullanımı alışkanlıklarını belirlemeye çalıştı.

Son yıllarda Türk halkının sağlık hizmetlerinden yararlanma imkanı ve bu hizmetlerden duyduğu memnuniyetin önemli ölçüde yükseldiğine dikkat çeken Abdi İbrahim CEO’su Süha Taşpolatoğlu, topluma ‘Akılcı İlaç Kullanımı’ alışkanlığının kazandırılmasında; hangi ilacın kullanılacağına karar veren hekim, ilacı uygun şartlarda sağlayan ve ilacın kullanımına dair hastaların danıştığı eczacı ve ilacı kullanan hastanın ortak sorumluluk taşıdığını belirtti.

Taşpolatoğlu; “İlaç kullanımı konusunda bu farkındalığın oluşmasında hekim ve eczacı kadar, bu konuda hizmet veren sektörün de desteği büyük önem taşıyor. Bu noktada Abdi İbrahim olarak; global hedefler ve sürdürülebilir liderlik hedefimiz doğrultusunda, toplum sağlığı ve ülke ekonomisi için büyük önem taşıyan bu konuda sorumluluk üstlenmeyi memnuniyetle görev kabul ediyoruz. Tıbba ve insanlığa hizmette 100 yılı geride bırakmış bir kurum olarak, başlattığımız ‘Akılcı İlaç Kullanımı’ Kampanyası ile bu konudaki sorunların ortadan kaldırılması için toplumsal farkındalık yaratmayı amaçlıyoruz” şeklinde konuştu.

Abdi İbrahim Kurumsal İletişim Direktörü Dr. Yasemin Öngören, araştırmaya ilişkin değerlendirmesinde, “Akılcı İlaç Kullanımı Araştırması, ilaç sektöründe yapılmış ve bilinçli ilaç kullanımına dair veriler içeren en geniş kapsamlı araştırma olma özelliğini taşıyor. Projenin, Abdi İbrahim çalışanları tarafından hayata geçirilmiş olması ise konunun şirketimiz tarafından ne kadar içselleştirildiğinin göstergesi olduğunu düşünüyoruz. Projemizin İlaç kullanımı konusunda halkımızın bilinç düzeyinin yükseltilmesine katkı sağlayacağı inancındayız” dedi.

Kampanyanın 2013 yılında devam eden ikinci ayağında proje için özel tasarlanan bilgilendirici broşürler, poşetler ve stickerler aracılığıyla kamuoyuna ulaşılacak. Diğer digital medya kanallarıyla da geniş kitlelere erişim sağlanırken, kampanyanın sürdürülebilirliğinin sağlanması hedefleniyor. Abdi İbrahim, kampanya kapsamında doktor ve eczacı işbirliğinde, görsel ve basılı malzemelerle sağlık kuruluşlarının da desteği ile kamuoyuna mesajlarını ulaştırmaya devam edecek.

Akılcı İlaç Kullanımı Araştırması

Era Research ile ortak gerçekleşen proje öncesinde çalışanlar anket için eğitim aldı. Araştırma sırasında yaklaşık 1.400 saat akılcı ilaç kullanımı konusunda görüşmeler gerçekleştirildi.

İlaç sektörünün en geniş saha ekibine sahip olan şirketin 3.400’e yakın personeli, 62 ildeki 10 bin 500 kişiye, yaklaşık bir ay süresince ulaştı. 17 soru içeren ankette katılımcıların demografik özelikleri yanında ilaç kullanımı ve saklama alışkanlıkları gibi alt başlıklar da irdelendi. Yapılan anket ile elde edilen veriler, Era Research tarafından rapor haline getirildi.

Abdi İbrahim Akılcı İlaç Kullanımı araştırmasına katılanların % 53’ünü erkekler, % 47’sini kadınlar oluşturdu. Kadın katılımcıların yarısını ev kadınları oluştururken, tüm katılımcıların    % 57’sinin eğitim düzeylerinin lise ve üzeri olarak belirlendi.

Türkiye’nin Akılcı İlaç Kullanımı Bilinç Haritası Çıkarıldı

Çalışmada, sorgulanan konulara verilen yanıtlara bağlı olarak kişilerin bilinç düzeylerini tespit etmeye yönelik bir bilinç indeksi analizi yapıldı. İndeks, “ilaç saklanan yer, son kullanma tarihini gözden geçirme, ateş çıktığında yapılanlar, ilaç alma unutulduğunda yapılanlar, başkasına ilaç önerme durumu, muayenede doktora kullandığı ilaçların bilgisini verme durumu, ilaç kullanma talimatını okuma durumu” sorularına verilen doğru yanıtlardan oluştu.

Araştırma sonucunda; Türkiye kent genelinde Akılcı İlaç Kullanımı Bilinç İndeksi ortalaması 100 üzerinden 51,2 çıkarken, İstanbul 54,4, Ege Bölgesi ise yüzde 52,1 ile Türkiye ortalamasının üzerine çıkarak ilk sıralarda yer alan kent ve bölge oldular.

İlaç Önerme Alışkanlığı

Araştırmada, “Geçtiğimiz 1 yılı düşündüğünüzde, kullanıp çok faydasını gördüğünüz bir ilacı sizinle aynı şikayeti olan bir yakınınıza önerdiniz mi?” sorusuna katılımcıların  % 48,5’i Hayır, % 47,7’si Evet yanıtını verdi. Cevap vermeyenlerin oranı % 3,7’de kaldı.

Önerilen ilaçlar arasında “Ağrı Kesici” % 71 ile ilk sırada yer alırken, bunu Mide ilacı, Vitamin, Antibiyotik, Soğuk algınlığı/ Grip, Antidepresan/ Depresyon ilacı, Zayıflama ilacı ve Tansiyon ilacı izledi.

İlaçların Evde Saklandığı Yerlerde İlk Sırayı Buzdolabı Aldı

“İlaç Saklama Koşullarına” ilişkin bölümde ankete katılanlar, “evinizde ilaçları nerelerde saklıyorsunuz” sorusuna karşılık, % 52 gibi en yüksek oranla buzdolabında yanıtını verdi. Bunu, % 27,7 ile çekmece, % 26,5 ile ecza dolabı, % 10,2 ile mutfak masası ve rafı izledi. Sıralamayı son sıraları küçük yüzdelerle komidin/sehpa,  elbise dolabı/rafı, banyo dolabı aldı.

Eğer Ateşimiz Çıkarsa

“Grip Olduğunuzda ilk ne yaparsınız sorusuna, “Dinlenip bol vitaminli gıdalar alırım”, “Soğuk algınlığı ilacı alırım” ve “Aile Sağlık Merkezine/ Sağlık kurumuna giderim” yanıtları ilk sıraları paylaştı.

Ateş çıktığında yapılanlar bölümünde ise, “Evdeki ateş düşürücüyü alırım” yanıtı ilk sırada yer alırken, bunu Ilık bir duş alırım Aile Sağlık Merkezine/ Sağlık kurumuna giderim izledi.

Konu çocuklara gelince, yanıtlar “Evdeki ateş düşürücüyü veririm”, “Aile Sağlık Merkezine/ Sağlık kurumuna giderim”, “Ilık bir duş almasını sağlarım”, “Tanıdığım/ Gittiğim doktoru arar sorarım” şeklinde oluştu.

İlaçların Son Kullanma Tarihleri

“Ecza dolaplarındaki ilaçların son kullanma tarihlerine” ilişkin soruya katılımcıların % 59,4’ü “kullanmadan önce hemen bakarım” yanıtını verdi.  “Son kullanma tarihlerini kontrol etmiyorum/ bilmiyorum” diyenlerin oranı % 14,2’ye ulaşırken, geri kalanlar sırasıyla “6 ayda bir gözden geçiririm”, “6 ayda birden daha sık gözden geçiririm”, “Her sene gözden geçiririm”, “Birkaç senede bir gözden geçiririm” yanıtlarını verdi.

Tedavi Sonrasında Kalan İlaçlara Yapılanlar

Ankete katılanlara, “Tedaviniz sonrasında arta kalan ilaçları ne yapıyorsunuz” sorusu da yöneltildi.  Bu soruya, katılımcıların % 35,7’si “Ecza dolabında/ ilaç çekmecesinde saklıyorum” yanıtını verdi. % 34,7 ile “Bozulmasın diye buzdolabında saklıyorum” yanıtını verenleri, % 21,9 ile “Çöpe atıyorum” diyenler izledi. “İlaç toplayan organizasyonlara (belediye vb.) veriyorum” diyenler % 11,6 ile dördüncü sırada yer alırken, bunu “Bir tanıdığıma/ yakınıma veriyorum”, “Mutfak/ Elbise dolabında saklıyorum”, “Mutfak/ Elbise dolabında saklıyorum”, “Aile sağlık merkezine/ Sağlık ocağına veriyorum”, “Aldığım ilaçların hepsini kullanıyorum/ Artan olmuyor” yanıtları izledi.

Diğer Sonuçlar

Araştırmada, katılımcıların yaklaşık % 49’u doktor muayenesi sırasında aldığı ilaçların hepsini söylediğini belirtti. % 35,3’lük oran “doktor sorarsa hepsini söylüyorum” derken, “Kullandığım ilaçları genellikle söylemiyorum/ unutuyorum” diyenlerin sayısı % 6,5’te kaldı.

Doktorların, reçetedeki ilaçların nasıl kullanılacağına ilişkin bilgi vermesi konusunda katılımcıların % 38,7’si “Her zaman” yanıtın verirken, “Bazen”  diyenler % 28,9, “Nadiren” diyenler % 18,7,  “Hiçbir zaman” diyenler % 12 oranında kaldı.  Aynı soru eczacılar için sorulduğunda katılımcıların % 66’sı “Her zaman” yanıtını verdi.