İlaç şirketlerine 70 milyon liralık ek yük

Sağlık Bakanlığı’nın hazırladığı yasa taslağı ile ‘komisyon’ yasal hale geliyor. Bakanlığa bağlı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu, sunduğu hizmet karşılığında ilaç firmalarının aylık ciro tutarının binde 4’ü oranında katılım payı alacak. Yasa çıkarsa sektörden devlete yıllık 60-70 milyon lira gidecek.

Kamuda yapılan işler karşılığında komisyon alma tartışmaları devam ederken Sağlık Bakanlığı’nın hazırladığı yasa taslağıyla ‘komisyon’ yasal hale geliyor. Zaman’da yer alan habere göre; Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu, sunduğu hizmet karşılığında ilaç firmalarının aylık ciro tutarının binde 4’ü oranında katılım payı alacak. Sağlık Bakanlığı, ilaçta ruhsat için kalem başı 10 bin liraya kadar ücret alabiliyor. Taslağın yasalaşması halinde devlet 16-17 milyar liralık pazardan yıllık 60-70 milyon lira katılım payı alabilecek. Sektör temsilcileri yasa taslağına karşı çıkıyor. 200’e yakın ilaç ise ruhsat almak için sıra bekliyor.

Sağlık Bakanlığı’nın hazırladığı, ‘komisyon’u yasal hale getiren tasarıda, “İlaç ruhsat sahiplerine, kurum tarafından sunulacak hizmetler karşılığı olarak aylık ciro tutarının binde 4’ü oranında her ay katılım payı ödenir. Katılım payına tâbi hizmetler ile ödemenin usul ve esasları kurum tarafından belirlenir.” ifadesi kullanılıyor. Fakat kurumun mevcut durumda yaptığı tüm işlemler karşılığında bir ücret alırken bunun yanında yeni katılım payı getirilmesi eleştiriliyor. Sağlık Bakanlığı ilaçta ruhsat için kalem başı 10 bin liraya kadar ücret alabiliyor. Şu anda çalışılan maddenin yasalaşması halinde devlet 16-17 milyar liralık pazardan yıllık 60-70 milyon lira katılım payı alabilecek. Sektör temsilcileri buna karşı çıkarken Türkiye’de 200’e yakın ilaç ruhsat almak için sıra bekliyor. İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu ise düzenlemenin gerekçesini, “Firmalar tarafından kurumdan aldıkları hizmete mukabil her işlem için alınan ücretler sebebiyle oluşan işgücü kaybının önlenmesi ve daha adil bir ücretlendirme yapılması amaçlanıyor.” şeklinde açıklıyor.

Şu anda Bakanlık bünyesinde bulunan tasarının önümüzdeki dönemde Meclis’e gönderileceği ifade ediliyor. Torba yasa ile Meclis’e gelecek Sağlık Bakanlığı tasarısının içinde 7 madde daha bulunuyor. Firmalar kendilerini ilgilendiren katılım payı maddesi konusunda endişeli. Yasa metninde firmaların ‘kârları’ ifadesi yerine ‘ciro’ ifadesinin kullanılması da eleştirilere yol açıyor. Türkiye’de ilaç firmalarını ciroları ciddi bir meblağ tutuyor. Mevcut durumda Sağlık Bakanlığı ilaçlarla ilgili yapacağı işlemler için belli bir tarife belirlemiş durumda. Örneğin bir ruhsat için ilk kez analize gönderilen numunelerden bir defaya mahsus olarak dosya inceleme ve metot değerlendirme için alınan ücret 8 bin 962 lira. Aynı şekilde imal ruhsatı için 4 bin 481 lira, ithal için de 4 bin 481 lira para alınıyor.

Sağlık Bakanlığı, yasanın gerekçesini işgücü kaybını önlemek olarak gösteriyor. Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’na göre, ciro üzerinden ücret alınması ile aylık yaklaşık 36 bin adet olan işlem sayısı 3 bin 600 düzeyine inecek. Dolayısıyla bu düzenleme ile ruhsat sahipleri tarafından kurumdan aldıkları hizmete mukabil her işlem için alınan ücretler sebebiyle oluşan işgücü kaybı önlenecek ve daha adil bir ücretlendirme yapılacak.

200 ilaç ruhsat için bekliyor

Bu arada, Türkiye’de 200 ilaç ruhsat almak için bekliyor. Sağlık Bakanlığı’nın GMP (iyi üretim uygulamaları) çalışmasıyla ilaç ruhsatlarının alınması 1-3 yıl arası uzayabiliyor. Bu durum vatandaşı mağdur ediyor. Türk Eczacıları Birliği (TEB) kanalıyla yurtdışından bu ilaçlar getirilse bile yeterli olmuyor. Çünkü vatandaşın yurtdışı ilaçlarına ulaşması büyük ölçüde doktorun inisiyatifinde. Doktor yeni ilaçlar konusunda bilgi sahibiyse reçeteyle hastasına başvuru yaptırıyor. Aksi durumda ihtiyaç olsa bile ilaç alınamıyor. İlaç firması yetkilileri, “Maalesef çok az insan bu ilaçları bilen doktorlara gidiyor. Ruhsat süreleri uzarsa vatandaşın mağduriyeti artarak devam edecek.” diyor.