Sıtma paraziti ilaca dayanıklılık kazandı

Her yıl yüzbinlerce kişinin ölümüne neden olan sıtma hastalığına yol açan parazitlerin, mevcut ilaç tedavilerine dayanıklı türleri tespit edildi. Söz konusu parazit türünün, insanoğlunun sıtmayla mücadelesinde başlıca ilaç olan artemisinin tedavisine direnç gösterdiği açıklandı.

Araştırmacılar, Kamboçya’nın batısında bulunan parazit türlerinin genetiğinin, dünyadaki diğer türlerden farklı olduğunu tespit etti.

BBC’nin haberine göre; bölgede ilaçlara karşı dirençli sıtma türleri olduğu haberleri ilk olarak beş yıl önce çıkmıştı. Daha sonra sorun Güneydoğu Asya’nın diğer alanlarına yayıldı. Araştırma, Nature Genetics adlı bilimsel dergide yayımlandı. Araştırmayı yürüten ekibin başkanı Dr. Olivo Miotto, “Son 10 ila 20 senedir sıtmaya karşı elimizde bulunan en etkili ilaçlar, parazitlerin mutasyona uğrayıp, direnç geliştirme konusundaki kayda değer kabiliyeti nedeniyle birer birer işe yaramaz hale geldi” dedi.

‘Artemisinin korunmalı’

Oxford Üniversitesi ve Tayland’daki Mahidol Üniversitesi adına çalışan Miotto, “Artemisinin şu anda işe yarıyor. Şu ana dek sıtmaya karşı elimizdeki en iyi silah ve bu silahı korumalıyız” diye konuştu. Sıtma ilaçlarına direnç görülen başlıca yerlerden biri Kamboçya’nın batısı.

1950’lı yıllardan bu yana neden bu bölgede sıtma ilaçlarına karşı direnç oluştuğu bilinmiyor.

Sorun daha sonra Asya’nın diğer bölgeleriyle, Afrika’ya da yayıldı. Bilim insanları şu anda aynı şeyin artemisinin ile de yaşanmasından kaygılı. Sıtmaya karşı yoğun olarak kullanılan ilaç, diğer ilaçlarla beraber alındığında sıtma hastalığını birkaç ay içinde tedavi edebiliyor. Araştırmaya katılan uzmanlar, sıtmaya yol açan ve dünyanın dört bir yanından toplanan 800 parazit üzerinde çalıştı.

Miotto, “Kamboçya’daki parazitlerin DNA’sını incelediğimizde, daha önce başka bir yerde görmediğimiz yeni türler geliştirdiklerin gördük.” dedi. Ekip, ilaç tedavisine dayanıklı üç farklı parazit türü tespit ettiklerini açıkladı. Uzmanlar, parazitlerin neden mutasyon geçirip, ilaç tedavisine dayanıklı hale geldiklerini henüz bilmiyor. Ancak parazitlerin genetik haritasını bilmenin, bu türlerin yayılışını tespit etmekte işe yarayacağını söylüyorlar. Dünya Sağlık Örgütü’nün son tahminlerine göre, 2010’da dünya çapında 219 milyon kişi sıtmaya yakalandı ve bunların 660 bini hayatını kaybetti. Sıtmadan ölümlerin yüzde 90’ının görüldüğü Afrika, bu hastalıktan en kötü etkilenen kıta.